A variety of aid is available for those looking to return to Poland. Explore the topics below to learn more about aid for housing, health, learning Polish, or other financial assistance.

Ośrodki adaptacyjne

Przyznanie miejsca w ośrodku adaptacyjnym dla repatriantów uznawane jest dowodem potwierdzającym zapewnienie warunków do osiedlenia się.

Decyzję w sprawie przyznania miejsca w ośrodku adaptacyjnym wydaje Pełnomocnik Rządu do Spraw Repatriacji. Decyzja wydawana jest po przedstawieniu przez konsula pisemnej zgody osób zainteresowanych na umieszczenie w ośrodku adaptacyjnym. Przy wydawaniu decyzji Pełnomocnik bierze pod uwagę czas oczekiwania na wydanie wizy krajowej w celu repatriacji.

Termin na wydanie decyzji o umieszczeniu w ośrodku wynosi 3 lata od dnia wydania przez konsula decyzji o zakwalifikowaniu do wydania wizy w celu repatriacji. Jeśli nie będzie wolnych miejsc w ośrodkach czas ten może ulec wydłużeniu o okres nie dłuższy niż 2 lata.

W ośrodku możesz mieszać do 90 dni. Gdy jednak jesteś w trudnej sytuacji, np. nie masz pracy, Pełnomocnik może przedłużyć ten czas o maksymalnie kolejne 90 dni.

Ośrodki adaptacyjne zapewniają:

  • zakwaterowanie w pomieszczeniu odpowiednim dla wieku, płci i stanu zdrowia;
  • całodzienne wyżywienie składające się z trzech posiłków, w tym jednego posiłku gorącego oraz napojów;
  • całodobowy dostęp do pomieszczeń i urządzeń umożliwiających samodzielne przygotowanie posiłku;
  • całodobowy dostęp do pomieszczeń i urządzeń higieniczno-sanitarnych;
  • środki czystości niezbędne do utrzymania higieny osobistej, w tym przeznaczone dla osób małoletnich;
  • możliwość wykonywania połączeń telefonicznych na własny koszt. W szczególnie uzasadnionych przypadkach koszty może ponieść ośrodek;
  • bezpłatny dostęp do Internetu;
  • możliwość uczestniczenia w zajęciach adaptacyjno-integracyjnych oraz w zajęciach umożliwiających poznanie historii, tradycji i zwyczajów polskich, a także w kursach języka polskiego i kursach zawodowych.

W ośrodkach adaptacyjnych dla repatriantów prowadzi się zajęcia (w języku zrozumiałym dla repatriantów) dotyczące:

  • systemu opieki zdrowotnej;
  • systemu oświaty;
  • bezpieczeństwa publicznego;
  • polityki prorodzinnej oraz pomocy socjalnej;
  • rynku pracy i praw pracownika;
  • uprawnień osób niepełnosprawnych oraz procedury uzyskania orzeczenia o niepełnosprawności lub o stopniu niepełnosprawności.

Nadzór nad ośrodkami adaptacyjnymi sprawuje Pełnomocnik Rządu do Spraw Repatriacji.

Jednorazowa pomoc finansowa

Pełnomocnik Rządu do Spraw Repatriacji udziela repatriantowi oraz członkom jego najbliższej rodziny jednorazowej pomocy finansowej na:

  1. pokrycie kosztów przejazdu lub przelotu oraz przewozu mienia do Rzeczypospolitej Polskiej w wysokości dwukrotnej ceny biletu kolejowego ze stacji najbliższej zamieszkaniu repatrianta do miejsca osiedlenia się w Polsce;
  2. zagospodarowanie i bieżące utrzymanie, w wysokości dwukrotnego przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia brutto. W III kwartale 2021 r. wynagrodzenie to wynosiło 5657,30 PLN. 
  3. pokrycie kosztów związanych z podjęciem w Polsce nauki przez dziecko w wysokości przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia na każde dziecko.

Jeżeli uzyskałeś wizę kraową w celu repatriacji, a nie masz wystarczających środków finansowych na podróż do Polski, możesz uzyskać pomoc finansową na pokrycie kosztów podróży od konsula.
 

Pomoc finansowa na remont, adaptację lub wyposażenie lokalu

Masz prawo do pomocy finansowej na częściowe pokrycie kosztów związanych z remontem, adaptacją lub wyposażeniem lokalu mieszkalnego. Dotyczy to kosztów poniesionych i udokumentowanych!

Maksymalna wysokość pomocy w 2022 r. to 6853,31 zł na repatrianta i każdego członka jego najbliższej rodziny. Kwota ta co roku podlega waloryzacji. Aby uzyskać pomoc musisz złożyć wniosek do starosty, w ciągu 2 lat od nabycia obywatelstwa polskiego.

Pomoc finansowa na zaspokojenie potrzeb mieszkaniowych

Repatrianci, którzy przyjechali na podstawie wizy krajowej w celu repatriacji posiadając dowód zapewnienia warunków do osiedlenia się w Polsce w postaci decyzji Pełnomocnika o przyznaniu miejsca w ośrodku adaptacyjnym lub oświadczenia bliskiego krewnego, mogą wystąpić z wnioskiem do Pełnomocnika o przyznanie pomocy finansowej na zaspokojenie potrzeb mieszkaniowych. Aby otrzymać pomoc powinieneś/ powinnaś przedstawić:

  1. oświadczenie obywatela polskiego, zawierającego zobowiązanie do zapewnienia warunków do osiedlenia się przez okres nie krótszy niż 2 lata lub
  2. decyzję Pełnomocnika w sprawie przyznania miejsca w ośrodku adaptacyjnym.

Pomocy udziela się w formie dopłaty do:

  • czynszu najmu lokalu mieszkalnego lub budynku mieszkalnego (nie więcej niż cena lokalu określona w umowie i nie więcej niż 300 zł na członka rodziny), opłaty do zakwaterowania w domu studenckim (do 300 zł miesięcznie na jedną osobę, nie więcej niż wysokość miesięcznej opłaty za zakwaterowanie w domu studenckim),
  • kosztów nabycia lokalu mieszkalnego lub budynku mieszkalnego.

Łączna wysokość powyższej pomocy finansowej nie może przekroczyć 25 000 złotych na repatrianta oraz każdego członka jego najbliższej rodziny, i 25 000 na rodzinę. Oznacza to, że 4- osobowa ( 2 rodziców i małoletnie dzieci) rodzina może uzyskać pomoc w wysokości 125 tyś złotych. Gdy w w rodzinie jest dziecko pełnoletnie traktowane jest jako odrębna rodzina, musi złożyć wniosek i stać się współwłaścicielem nieruchomości

Pomoc tę możesz uzyskać w ciągu 10 lat od dnia przybycia do Polski lub opuszczenia ośrodka adaptacyjnego.
 

Zwrot kwoty udzielonej pomocy mieszkaniowej
Kwotę tę należy zwrócić, jeżeli lokal zostanie sprzedany przed upływem 10 lat (zostaje ona pomniejszona o 10% jej wysokości za każdy rok, który upłynął od jej wypłacenia).

Kwoty tej nie trzeba zwracać jeżeli:

  • w terminie 180 dni od dnia sprzedaży nieruchomości Repatriant przedstawi Pełnomocnikowi wypis aktu notarialnego potwierdzającego nabycie kolejnego lokalu mieszkalnego lub budynku mieszkalnego;
  • koszty nabycia kolejnego lokalu mieszkalnego lub budynku mieszkalnego nie są niższe niż podlegająca zwrotowi kwota.
Pomoc gminy w przeprowadzeniu remontu, adaptacji lub wyposażenia lokalu mieszkalnego

Możesz zwrócić się do gminy z prośbą o pomoc. Gmina może udzielić Ci pomocy polegającej na przeprowadzeniu remontu, adaptacji lub na wyposażeniu lokalu mieszkalnego. Na realizację tego zadania gmina otrzymuje z budżetu państwa dotację w wysokości do 6 853,31 zł na repatrianta i na każdego członka jego najbliższej rodziny.

Pomocy polegającej na przeprowadzeniu remontu, adaptacji lub na wyposażeniu lokalu mieszkalnego nie udziela się repatriantowi, któremu gmina zapewniła lokal mieszkalny i otrzymała na to dotacje.

Pomoc w nauce języka polskiego

Repatriant może uzyskać pomoc pomoc polegającą na zapewnieniu uczestniczenia w bezpłatnych kursach języka polskiego i adaptacji w społeczeństwie polskim.

Kursy realizuje Ośrodek Rozwoju Polskiej Edukacji za Granicą. Kartę zgłoszeniową można pobrać ze strony internetowej www.orpeg.pl

W ośrodkach adaptacyjnych dla repatriantów zapewnia się uczestnictwo w zajęciach adaptacyjno-integracyjnych, w zajęciach umożliwiających poznanie historii, tradycji i zwyczajów polskich, a także w kursach języka polskiego i kursach zawodowych.

Dostęp do opieki zdrowotnej w pierwszym okresie pobytu na terytorium Polski

Repatrianci mają prawo do korzystania z opieki zdrowotnej do 90 dni od dnia przekroczenia granicy RP. Po tym czasie podlegają takim samym przepisom dotyczącym opieki zdrowotnej jak wszyscy  obywatele RP. Prawo to przysługuje wyłacznie repatriantom a nie członkom ich rodziny którzy przybyli na podstawie zezwolenia na pobyt stały w Polsce Informacje na temat opieki zdrowotnej dostępne są tutaj.