Praca w Polsce

Jakie dokumenty są potrzebne

Gdy szukasz pracy w Polsce bardzo ważne jest przygotowanie CV i listu motywacyjnego, które zainteresują pracodawcę. W CV przede wszystkim należy podkreślić to doświadczenie, które jest adekwatne do pracy, do której aplikujesz. W przygotowaniu dokumentów może pomóc Ci doradca zawodowy (hiperlink to 4. doradca zawodowy)

Pracy najlepiej szukać poprzez portale internetowe, np. www.pracuj.pl, www.praca.pl, www.olx.pl/praca,  media społecznościowe, wśród znajomych. 

Warto również brać udział w targach pracy.

Osoby poszukujące pracy mają prawo do pomocy Powiatowego Urzędu Pracy.  W tym celu powinny się zarejestrować  w Urzędzie jako osoby poszukujące pracy.

Pamiętaj jednak, aby praca, której szukasz była pracą legalną tzn. uregulowaną umową na piśmie, podpisaną najlepiej przed dniem rozpoczęcia pracy, zarówno przez Ciebie jak i pracodawcę. Dzięki temu Twoja prawa jako pracownika/zleceniobiorcy będę chronione. Przed podpisaniem umowy powinieneś zapoznać się z jej treścią i podpisać ją tylko wtedy, jeżeli godzisz się na oferowane warunki zatrudnienia. Pamiętaj, aby zachować jeden oryginał umowy dla siebie. Podpisana umowa jest podstawą dochodzenia swoich praw jako pracownika/zleceniobiorcy. Brak umowy na piśmie znacznie to utrudnia, a w niektórych przypadkach nawet uniemożliwia. W przypadku kiedy warunki umowy budzą Twoje wątpliwości, przed jej podpisaniem, skontaktuj się z Zieloną Linią Zielona Linia - ZL, aby potwierdzić czy oferowane warunki są zgodne z polskimi przepisami.

Poniżej znajduje się lista zawodów deficytowych w Polsce w roku 2022: 

betoniarze i zbrojarze 
brukarze
cieśle i stolarze budowlani 
dekarze i blacharze budowlani 
elektrycy, elektromechanicy i elektromonterzy 
fizjoterapeuci i masażyści 
kierowcy autobusów 
kierowcy samochodów ciężarowych i ciągników siodłowych 
kucharze 
lekarze 
magazynierzy 
mechanicy pojazdów samochodowych 
monterzy instalacji budowlanych 
murarze i tynkarze 
nauczyciele praktycznej nauki zawodu 
nauczyciele przedmiotów zawodowych 
operatorzy i mechanicy sprzętu do robót ziemnych
operatorzy obrabiarek skrawających 
opiekunowie osoby starszej lub niepełnosprawnej 
piekarze 
pielęgniarki i położne 
pracownicy ds. rachunkowości i księgowości 
pracownicy robót wykończeniowych w budownictwie 
psycholodzy i psychoterapeuci 
ratownicy 
medyczni robotnicy 
budowlani 
robotnicy obróbki drewna i stolarze 
samodzielni księgowi 
spawacze 
ślusarz

Więcej informacji na temat deficytu poszukujących pracy w 2022 roku w poszczególnych województwach i powiatach znajdziesz pod linkiem: Barometr Zawodów (barometrzawodow.pl)

Źródło informacji: Barometr Zawodów (barometrzawodow.pl)

Urząd Pracy

Powiatowy Urząd Pracy (PUP) oferuje różnego rodzaju formy wsparcia: szkolenia, prace interwencyjne, staże, przygotowanie zawodowe dorosłych, roboty publiczne, prace społecznie użyteczne, zwrot kosztów dojazdu, zakwaterowania lub opieka nad dzieckiem.

W PUP możesz również zapoznać się z ofertami pracy. Więcej informacji o wsparciu w PUP znajdziesz pod linkiem:

https://zielonalinia.gov.pl/dokument-34236

W PUP możesz zarejestrować się jako osoba bezrobotna lub jako osoba poszukująca pracy.

Status osoby bezrobotnej mogą otrzymać osoby niezatrudnione, które są gotowe podjąć pracę w pełnym wymiarze czasu pracy, nie uczą się w szkole dziennej, nie pobierają renty ani emerytury, są pomiędzy 18 rokiem życia a 65 (w przypadku mężczyzn) lub 60 (w przypadku kobiet), nie pobierają zasiłku stałego z pomocy społecznej.

Osoby, które nie mogą uzyskać statusu osoby bezrobotnej, mogą zarejestrować się jako osoby poszukujące pracy.

Na stronie www.praca.gov.pl możesz dokonać rezerwacji terminu rejestracji. Na tej stronie możesz również dokonać pełnej rejestracji jeżeli posiadasz bezpieczny podpis elektroniczny weryfikowany za pomocą ważnego kwalifikowanego certyfikatu albo potwierdzony profil zaufany elektronicznej platformy usług administracji publicznej. 

W dniu rejestracji dowiesz się, czy przysługuje Ci prawo do zasiłku.

Co do zasady, prawo do zasiłku przysługuje osobom, które w okresie 18 miesięcy bezpośrednio poprzedzających dzień zarejestrowania łącznie przez okres co najmniej 365 dni były zatrudnione i otrzymywały co najmniej minimalne wynagrodzenie.

Zasiłek przyznawany jest na 180 lub 360 dni, jeżeli mieszkasz na obszarze dużego bezrobocia lub jesteś samotnym rodzicem dziecka do 15 roku życia, lub wychowujesz co najmniej jedno dziecko do 15 roku życia, a Twój małżonek/ małżonka jest także osobą bezrobotną, która utraciła prawo do zasiłku z powodu upływu okresu jego pobierania po dniu nabycia prawa do zasiłku przez Ciebie.

Umowa o pracę

Pamiętaj, że podejmując w Polsce pracę musisz podpisać umowę z pracodawcą. Może to być umowa o pracę, umowa zlecenie lub umowa o dzieło (jeżeli Twoja praca ma polegać na dostarczeniu konretnego rezultatu, np. wytworzenia konkretnych przedmiotów lub naprawa sprzętów).

W umowie określone jest Twoje wynagrodzenie brutto - W umowie jest wskazane Twoje wynagrodzenie brutto ; pieniądze na podatek i ubezpieczenie zdrowotne i społeczne.

Jeżeli pracujesz bez umowy ryzykujesz, że w razie łamania Twoich praw (np. niewypłacenie pensji) trudno Ci będzie udowodnić swoje racje.

Jeżeli uważasz, że pracodawca nie wywiązuje się ze swoich obowiązów, Twoje prawa są łamane, a rozmowy z pracodawcą nie przynoszą rezultatów, możesz zgłosić sprawę do Okręgowego Inspektoratu Pracy. Kontakt dostępny jest tutaj:

https://www.pip.gov.pl/pl/kontakt-inne/57468,aby-przejsc-do-strony-formularza-nalezy-wybrac-odpowiednia-jednostke-panstwowej-inspekcji-pracy.html

Doradca zawodowy

Międzynarodowa Organizacja do Spraw Migracji w ramach projektu “Wsparcie integracji repatriantów- kontynuacja i uzupełnienie” prowadzi konsultacje online z doradcą zawodowym.

Doradca zawodowy wskaże Ci jak szukać pracy, pomoże ocenić Twoje kompetencje, napisać CV i list motywacyjny oraz przygotować się do rozmowy kwalifikacyjnej. Ponadto doradca pomoże Ci w określeniu ścieżki kariery, wyjaśni zasady uznawania kwalifikacji i wskaże właściwe w tym zakresie instytucje. W razie potrzeby wskaże również instytucje oferujące udział w szkoleniach zawodowych, np. urzędy pracy. Doradca zwodowy udzieli również informacji dotyczących założenia działalności gospodarczej.

Uznawanie kwalifiacji

Uznanie kwalifikacji zawodowych i wykształcenia repatrianta i członków jego rodziny to niezwykle ważny krok na drodze ich aktywizacji zawodowej. Umożliwia bowiem podjęcie pracy w zawodzie, zwiększa szanse na znalezienie satysfakcji zawodowej, udaną adaptację i integrację. Jednocześnie jest to problematyka bardzo skomplikowana. Zasady uznawania kwalifikacji zawodowych są różne dla różnych zawodów. Najważniejszy jest tu podział na zawody sektorowe, zawody regulowane i zawody nieregulowane.

Za zawody sektorowe uznaje się zawód pielęgniarki, położnej, lekarza, lekarza dentysty, farmaceuty, lekarza weterynarii i architekta. Zasady uznawania kwalifikacji do ich wykonywania są uregulowane odrębnymi przepisami dla poszczególnych zawodów. Szczegółowych informacji co do procedury uznawania kwalifikacji udzielają krajowe i okręgowe organy samorządów zawodowych dla każdego z nich.

Zawód regulowany to zawód, którego wykonywanie jest uzależnione od spełnienia wymagań kwalifikacyjnych i warunków określonych w odrębnych przepisach np. posiadania odpowiedniego wykształcenia. Takich zawodów jest ponad 300. Należą do nich m.in. zawody fizjoterapeuty, geodety, nauczyciela, radcy prawnego czy adwokata. Osoba, która uzyskała kwalifikacje do pracy w takim zawodzie poza UE, musi najpierw uzyskać uznanie dyplomu za równoważny z polskim. Może to nastąpić na podstawie umów międzynarodowych lub nostryfikacji. W przypadku Kazachstanu i Uzbekistanu umowy międzynarodowe wygasły odpowiednio w 2006 i 2007 roku i uznane na ich podstawie mogą być tylko dyplomy wydane przed tą datą i wymienione w umowie. Pozostałe dyplomy podlegają procedurze nostryfikacji. Dopiero po uznaniu dyplomu za równoważny z polskim można ubiegać się o uzyskanie uprawnień zawodowych zgodnie z odrębnymi przepisami dotyczącymi wykonywania danego zawodu. Lista zawodów regulowanych dostępna jest tutaj https://ec.europa.eu/growth/tools-databases/regprof/index.cfm?action=regprofs&id_country=23&quid=1&mode=asc&maxRows=*#top

Szczegółowych informacji udziela Ministerstwo Edukacji i Nauki

W przypadku zawodów nieregulowanych o uznaniu kwalifikacji decyduje pracodawca. Pracodawca może wymagać potwierdzenia równoważności zagranicznego dyplomu z polskim odpowiednikiem lub opinii o poziomie wykształcenia uzyskanego za granicą (czy jest ono odpowiednikiem polskiego wykształcenia podstawowego, średniego czy wyższego.

 

Aktywizacja zawodowa repatriantów

Starosta właściwy ze względu na miejsce zamieszkania repatrianta może zapewnić mu aktywizację zawodową. Może się to odbyć poprzez:

1. zwrot części kosztów na podnoszenie kwalifikacji zawodowych poniesionych przez repatrianta;
2. zwrot części kosztów poniesionych przez pracodawcę na zatrudnienie repatrianta (np. utworzenie stanowiska pracy, przeszkolenie, wynagrodzenie).

Zwrot kosztów poniesionych na aktywizację zawodową może być dokonany nie później niż 5 lat od nabycia przez repatrianta obywatelstwa polskiego i pod warunkiem, że został on zatrudniony na co najmniej 24 miesiące.

Można stosować jedną lub kilka wymienionych form aktywizacji zawodowej, jednak wysokość kwot zwracanych na podstawie umów z pracodawcą nie może przekroczyć dwunastokrotnego przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w kwartale poprzedzającym dzień zawarcia pierwszej z umów.       

                                                                                               
Kwota podlegająca zwrotowi na podstawie umowy zawartej między repatriantem a starostą może wynosić połowę kosztów związanych z doskonaleniem zawodowym, nie więcej niż równowartość dwukrotnego przeciętnego wynagrodzenia za kwartał poprzedzający dzień zawarcia umowy.

Emerytura

Osoby, które przybyły jako repatrianci albo zostały uznane za repatriantów mają prawo ubiegania się o emerytury. Pracę za granicą traktuje się jako tzw. okres składkowy. Okresy te jednak należy udokumentować- konieczna będzie przetłumaczona na polski książeczka pracy.  Jednakże repatriantom występującym o emerytury, których okres aktywności zawodowej przypadł poza granicami, wysokość tych świadczeń ustalana jest w wysokości najniższej emerytury.

Niestety prawo to nie przysługuje repatriantom w wieku emerytalnym przybywajacym z Ukrainy w związku z Umowa między Rzecząpospolitą Polską a Ukrainą o ubezpieczeniu społecznym sporządzona w Kijowie dnia 18 maja 2012 r. oraz Mołdawią  (Umowa między Rzecząpospolitą Polską a Republiką Mołdawii o ubezpieczeniu społecznym, podpisana w Warszawie dnia 9 września 2013 r.- Dz. U. z 2014 r. poz. 1460) – mają tu zastosowanie przepisy ww. umów, a nie ustawy.

Aby otrzymać emeryturę należy osiągnąć wiek emerytalny który w Polsce wynosi 60 lat dla kobiet i 65 lat dla mężczyzn.

Wniosek o emeryture należy złożyć w oddziale Zakłądu Ubezpieczeń Społecznych.

Tutaj znajdziesz adresy oddziałów ZUS: www.zus.pl/o-zus/kontakt/oddzialy-inspektoraty-biura-terenowe
 

Działalność gospodarcza

Aby rozpocząć działalność gospodarczą należy określić przedmiot swojej działalności, a następnie złożyć wniosek o wpis do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej albo dokonać wpisu do rejestru przedsiębiorców Krajowego Rejestru Sądowego.

Działalność gospodarczą można prowadzić w formie jednoosobowej działalności gospodarczej (tzw. samozatrudnienie), bądź w formie spółki, np. spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, spółki cywilnej czy spółki akcyjnej.

Na rządowej stronie www. biznes.gov.pl możesz założyć swoją firmę online.

Nasz doradca zawodowy również udzieli Ci informacji. Możesz umówić się na spotkanie online.

Co musisz wiedzieć zanim zarejestrujesz firmę.

Sprawdź, czy możesz prowadzić działalność gospodarczą w Polsce.

Możesz prowadzić firmę jednoosobową samodzielnie, jeśli jesteś osobą pełnoletnią, bo tylko wtedy ponosisz pełną odpowiedzialność za swoje działania i masz pełną zdolność do podejmowania decyzji.

Osoby niepełnoletnie, które chcą prowadzić własny biznes, w wielu sytuacjach będą musiały korzystać z pomocy swoich ustawowych przedstawicieli. Najczęściej będą to rodzice.
Żeby założyć firmę jednoosobową, nie musisz być obywatelem lub obywatelką Polski.

Obywatele:

•    Państw członkowskich Unii Europejskiej i państw członkowskich Europejskiego Obszaru Gospodarczego mogą podejmować i wykonywać działalność gospodarczą w Polsce na takich samych zasadach jak obywatele polscy;

•    Państw spoza Unii Europejskiej lub Europejskiego Obszaru Gospodarczego mogą podejmować i wykonywać działalność gospodarczą na terytorium Polski na takich samych zasadach jak obywatele polscy, - jeżeli mają w Polsce, na przykład zezwolenie na pobyt stały, zezwolenie na pobyt rezydenta długoterminowego Unii Europejskiej czy zezwolenie na pobyt czasowy, wydane w określonym celu, na przykład w związku ze studiami.

Upewnij się, czy musisz rejestrować firmę

Działalność gospodarcza to zorganizowana działalność zarobkowa wykonywana we własnym imieniu i w sposób ciągły. Jeśli chcesz prowadzić taką działalność, musisz się zarejestrować w Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej - CEIDG, czyli w rejestrze przedsiębiorców prowadzących w Polsce jednoosobową działalność gospodarczą. Do tego rejestru wpisują się również przedsiębiorcy, którzy chcą zostać wspólnikami spółki cywilnej.

Jednak jeśli spodziewasz się, że przychody z twojej działalności będą niewielkie, to taką drobną działalność możesz prowadzić bez dodatkowych formalności – nie musisz się rejestrować jako przedsiębiorca. Działalność nierejestrowa to drobna działalność zarobkowa osób fizycznych, która nie wymaga rejestracji firmy.

Możesz prowadzić działalność nierejestrowaną, jeżeli:

•    przychody z twojej działalności nie przekraczają w żadnym miesiącu 50% minimalnego wynagrodzenia (w 2022 roku minimalne wynagrodzenie wynosi 3010 zł, czyli twoje przychody w 2022 roku nie mogą przekroczyć 1505 zł);
•    jesteś osobą fizyczną;
•    nie wykonujesz działalności w ramach spółki cywilnej;
•    nie prowadzisz działalności regulowanej, czyli takiej, która wymaga zezwoleń lub koncesji;
•    nie wykonywałeś działalności gospodarczej w ciągu ostatnich 60 miesięcy;

Ważne! Nie trzeba rejestrować w rejestrze przedsiębiorców:

•    działalności agroturystycznej rolników;
•    produkcji wina przez rolników;
•    rolniczego handlu detalicznego.

Przeczytaj Kiedy nie musisz rejestrować działalności gospodarczej | Biznes.gov.pl - Serwis informacyjno-usługowy dla przedsiebiorcy

Wybierz nazwę swojej firmy

Rejestrując się jako przedsiębiorca w CEIDG, musisz wskazać pod jaką nazwą będziesz działać. Nazwa musi zawierać co najmniej twoje imię i nazwisko podane w mianowniku - na przykład: Jan Kowalski.

Ważna jest kolejność – wpisując nazwę najpierw podaj swoje imię, a później nazwisko.
Możesz dodać do imienia i nazwiska inne elementy, na przykład opisujące profil twojej działalności – Jan Kowalski dorabianie kluczy, czy wskazujące na miejsce jej prowadzenia.

Takim dodatkowym elementem może też być twój pseudonim albo dowolne fantazyjne sformułowanie.

Pamiętaj! Jedna osoba fizyczna może mieć tylko jeden wpis w CEIDG. Nie możesz mieć zarejestrowanych kilku jednoosobowych firm na swoje nazwisko, ale pod jednym wpisem możesz prowadzić różne rodzaje działalności gospodarczej.

Przeczytaj Jak nazwać firmę | Biznes.gov.pl - Serwis informacyjno-usługowy dla przedsiebiorcy

Zdecyduj, jaki adres firmy podasz w rejestrze

Swoją firmę możesz prowadzić w jednym lub wielu stałych miejscach, na przykład w punkcie usługowym, w biurze, w tym w biurze wirtualnym lub coworkingowym, we własnym mieszkaniu albo bez stałego adresu czy mobilnie, na przykład jeżeli wykonujesz usługi u klienta. Masz w tym zakresie pełną dowolność.

Wybierz kod PKD

Przedsiębiorca, który rejestruje firmę, musi przypisać swoją działalność do określonego kodu w Polskiej Klasyfikacji Działalności, czyli wybrać kod PKD. Kody są wykorzystywane w statystyce publicznej, ale mają też duże znaczenie praktyczne. Na przykład niektóre kody dotyczą konkretnych form opodatkowania, obowiązku stosowania kasy fiskalnej czy rejestracji VAT.

Wyszukaj taki kod, który najbardziej odpowiada temu, co chcesz robić. Wybierz jeden kod główny, czyli związany z działalnością, która powinna ci przynosić największe przychody, i dowolną liczbę kodów dodatkowych.

Przeczytaj Jak wybrać i zmienić kod PKD lub skorzystaj z wyszukiwarki kodów PKD Wyszukiwarka kodów PKD

Sprawdź, czy potrzebujesz pozwolenia

Co do zasady przedsiębiorcy mogą działać swobodnie. To znaczy, że nie potrzebują niczyjej zgody na prowadzenie konkretnej działalności.

Czasami jednak, aby prowadzić biznes, musisz mieć określone uprawnienia zawodowe posiadać określony sprzęt lub warunki lokalowe. Są też takie biznesy, które możesz prowadzić dopiero po uzyskaniu pozwolenia odpowiednich instytucji publicznych.

W tych przypadkach może ci być potrzebna licencja, koncesja, zezwolenie lub wpis do rejestru działalności regulowanej. Musisz się o nie postarać już po zarejestrowaniu firmy.

Przeczytaj więcej o działalności reglamentowanej: Koncesja, zezwolenie lub wpis do rejestru działalności regulowanej

Wybierz formę opodatkowania dochodów

Prowadząc jednoosobową działalność gospodarczą jesteś podatnikiem podatku dochodowego od osób fizycznych, czyli podatku PIT.

Do wyboru masz trzy formy opodatkowania dochodów z działalności gospodarczej:

•    na zasadach ogólnych, według skali podatkowej (stawka podatkowa 17% i 32%);
•    według stawki liniowej (stawka podatkowa 19%);
•    ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych.

Ważne! Od 2022 roku z czwartej formy opodatkowania, czyli karty podatkowej, będą mogli korzystać tylko podatnicy, którzy nadal są opodatkowani w tej formie - w 2021 roku byli już opodatkowani w ten sposób. Dlatego jeśli dopiero zakładasz działalność gospodarczą, nie możesz wybrać karty podatkowej.

Skala podatkowa to podstawowa forma opodatkowania dochodów z działalności gospodarczej. To oznacza, że będziesz opodatkowany na zasadach ogólnych, jeżeli nie wybierzesz innej formy opodatkowania.

W przypadku skali podatkowej stawki liniowej przedmiotem opodatkowania jest dochód, a w przypadku ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych przedmiotem opodatkowania jest osiągnięty przychód.

Pamiętaj! Wybór ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych nie zawsze będzie możliwy, między innymi dlatego, że przy tej formie opodatkowania wskazano działalności, które nie mogą być w ten sposób opodatkowane.

Przeczytaj, jak wybrać optymalną formę opodatkowania przychodów z działalności gospodarczej: Jaki PIT dla firmy? Jak wybrać formę opodatkowania przychodów?

Sprawdź, czy musisz płacić VAT

VAT to podatek pobierany na każdym etapie obrotu towarami lub usługami. Jego wartość jest doliczana do każdej transakcji.
VAT płacisz niezależnie od podatku dochodowego PIT i od tego czy PIT rozliczasz na zasadach ogólnych - według skali podatkowej, według stawki liniowej, ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych czy na zasadach karty podatkowej.

Jako przedsiębiorca masz co do zasady obowiązek zarejestrować się do VAT: Obowiązki podatnika VAT – rejestracja i ewidencja. Nie musisz się jednak rejestrować, gdy:

•    twoja sprzedaż nie przekracza limitu 200 tys. zł rocznie;
•    sprzedajesz wyłącznie towary i usługi zwolnione z VAT;

Sprawdź, kiedy możesz nie płacić VAT: Kto musi płacić VAT

Zdecyduj, jak prowadzić księgowość i jakim rachunkiem się posługiwać

Ewidencje i księgowość

Przedsiębiorcy muszą prowadzić ewidencję księgową, która obejmuje m.in.: faktury, rachunki, ewidencje. Jedynym wyjątkiem są firmy, które wybiorą kartę podatkową - w ich przypadku taka dokumentacja nie jest potrzebna, ponieważ kwotę podatku na dany rok podatkowy ustala im naczelnik właściwego urzędu skarbowego.

Pozostali przedsiębiorcy mogą prowadzić księgowość w formie:

•    uproszczonej – w podatkowej księdze przychodów i rozchodów lub w ewidencji przychodów przy ryczałcie;
•    pełnej – w księgach rachunkowych;

Pamiętaj! Możesz zlecić prowadzenie księgowości zewnętrznemu podmiotowi, na przykład biuru rachunkowemu.

Zobacz więcej o formach księgowości w firmie: Podstawowe informacje o księgowości i ewidencjach w przedsiębiorstwie i sprawdź czy musisz ewidencjonować sprzedaż na kasie fiskalnej: Kasa fiskalna w firmie

Rachunek bankowy

Przedsiębiorcy mogą wykorzystywać w działalności gospodarczej rachunek firmowy lub swój rachunek prywatny - musi to jednak być rachunek, który ma tylko jednego posiadacza.

Rachunek bankowy jest tym ważniejszy, że nie każdą transakcję można przeprowadzić gotówką. Zgodnie z przepisami przedsiębiorca nie może dokonywać płatności gotówkowych jeśli:

•    stroną transakcji jest inny przedsiębiorca;
•   jednorazowa wartość transakcji przekracza równowartość 15 tys. zł, bez względu na liczbę wynikających z niej płatności.

Jeśli dokonujesz takich transakcji, musisz mieć rachunek bankowy. Będziesz go też potrzebować żeby opłacać podatek lub składki ZUS – tu wyjątkiem są mikroprzedsiębiorcy (czyli firmy, które co najmniej w jednym z dwóch ostatnich lat obrotowych zatrudniały mniej niż 10 pracowników i osiągnęły roczny obrót netto nieprzekraczający 2 milionów euro) – oni mogą opłacać składki ZUS i podatki na poczcie.

Rachunek firmowy (a nie prywatny) będzie ci potrzebny jeśli:

•    jesteś podatnikiem VAT – tylko numery firmowych rachunków bankowych są publikowane w Wykazie podatników VAT, czyli na Białej liście podatników VAT;
•    dokonujesz transakcji z zastosowaniem mechanizmu podzielonej płatności.

Sprawdź, jakie składki zapłacisz do ZUS

Jako przedsiębiorca musisz rozliczać i opłacać za siebie składki do ZUS na:

•  ubezpieczenia społeczne, z których obowiązkowe są: ubezpieczenia emerytalne, rentowe i wypadkowe, a dobrowolne jest ubezpieczanie chorobowe;
•    Fundusz Pracy i Fundusz Solidarnościowy;
•    ubezpieczenie zdrowotne.

Firmy, które dopiero zaczynają działalność gospodarczą lub zamknęli poprzednią przynajmniej 60 miesięcy wcześniej oraz nie planują świadczyć usług na rzecz byłego pracodawcy przez pierwszych 6 miesięcy działalności, mogą korzystać z Ulgi na start.

Ulga zwalnia cię z płacenia składek na:

•    ubezpieczenia społeczne, czyli ubezpieczenia emerytalne, rentowe i wypadkowe;
•    Fundusz Pracy;
•    Fundusz Solidarnościowy.

Po 6 miesiącach możesz skorzystać z kolejnej możliwości obniżenia składki i przez 24 miesiące płacić obniżone składki od preferencyjnej podstawy.

Przeczytaj:
•   kto może korzystać z Ulgi na start: Ulga na start – 6 miesięcy bez składek na ubezpieczenie społeczne 
•    kto może płacić obniżone składki od preferencyjnej podstawy: Obniżone składki ZUS przez 24 miesiące

Jeśli nie masz prawa do ulg, musisz opłacać składki na ubezpieczenia społeczne od podstawy nie niższej niż 60% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego.

Sprawdź, jakie składki ZUS płaci przedsiębiorca: Jakie składki na ubezpieczenia społeczne płaci przedsiębiorca do ZUS

Zarejestruj firmę online

Na Biznes.gov.pl założysz firmę online, korzystając z elektronicznego kreatora wniosku. Wystarczy, że zaznaczysz opcje, które cię dotyczą lub wpiszesz dane, o które zapyta kreator, a system sam przygotuje wniosek o wpis do rejestru przedsiębiorców oraz zgłoszenie do ZUS/KRUS, GUS i urzędu skarbowego.

Pamiętaj! Mając konto na Biznes.gov.pl możesz online zmienić dane we wpisie do CEIDG, zawiesić, wznowić oraz zakończyć działalność gospodarczą.

Przeczytaj co daje konto na Biznes.gov.pl i korzystaj z ułatwień w zakładaniu i prowadzeniu działalności gospodarczej: Jak załatwiać sprawy urzędowe na Biznes.gov.pl

Przed rozpoczęciem rejestracji online, przygotuj dane, o które będziesz pytany lub pytana.

We wniosku o wpis do rejestru musisz podać:

•    imię, nazwisko, imiona rodziców, datę i miejsce urodzenia;
•    rodzaj, serię i numer dokumentu tożsamości;
•    PESEL, jeśli masz obywatelstwo polskie lub został ci nadany;
•    wszystkie posiadane obywatelstwa;
•    numer NIP i REGON, jeśli zostały nadane;
•    adres zamieszkania oraz inne adresy związane z zakładaną działalnością gospodarczą;
•    nazwę zakładanej działalności gospodarczej;
•    nazwę skróconą;
•    kody PKD;
•    liczbę pracowników, których planujesz zatrudnić;
•    datę rozpoczęcia działalności;
•    informacje o ubezpieczeniu w ZUS, KRUS lub za granicą;
•    dane urzędu skarbowego właściwego ze względu na miejsce twojego zamieszkania.

Ważne! Jeśli nie masz NIP ani REGON, to twój wniosek o wpis do rejestru przedsiębiorców będzie jednocześnie wnioskiem o ich nadanie. NIP i REGON zostaną automatycznie uzupełnione w twoim wpisie - NIP wciągu 1 dnia roboczego, REGON w ciągu 7 dni.

Jak zawrzeć umowę cywilnoprawną: umowę-zlecenie lub umowę o dzieło

Przez umowę-zlecenie przyjmujący zlecenie zobowiązuje się do dokonania określonej czynności dla zamawiającego.

Umowy-zlecenia i umowy o świadczenie usługi służą realizacji zadań, które polegają na wykonywaniu powtarzalnych czynności, takich jak: sprzątanie pomieszczeń, roznoszenie ulotek, wykłady, tłumaczenia tekstów, naprawy, wykonywanie prac montażowych, porządkowych, pielęgnacja roślin, koszenie trawy, zbiór owoców.

Pamiętaj! Zleceniobiorca jest zobowiązany do starannego działania i dołożenia należytej staranności w wykonywaniu zleconych czynności.

Jeśli dajesz zlecenie, to możesz je w każdym czasie wypowiedzieć. Musisz jednak zwrócić zleceniobiorcy wydatki, które poniósł, aby właściwie je wykonać. W razie odpłatnego zlecenia musisz wypłacić zleceniobiorcy część wynagrodzenia, odpowiadającą jego dotychczasowym pracom. Jeżeli wypowiedzenie nastąpiło bez ważnego powodu, powinieneś także naprawić szkodę.

Przyjmujący zlecenie może powierzyć wykonanie zlecenia osobie trzeciej tylko wtedy, gdy taka możliwość wynika z umowy lub ze zwyczaju albo gdy jest do tego zmuszony przez okoliczności. Warto ten element doprecyzować w umowie.

Osoba, z którą Zleceniobiorca podpisuje umowę zlecenie i dla której jest to jedyne źródło przychodów, jest objęta obowiązkowym ubezpieczeniem społecznym i zdrowotnym. Obowiązkowe są też składki na Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych.

Zleceniobiorca ma jeden tytuł do ubezpieczeń społecznych, jeśli ma jedno źródło przychodu. Wyjątkiem jest składka na ubezpieczenie chorobowe od zleceniobiorcy (2,45 proc. wynagrodzenia brutto), która jest dobrowolna i której podstawa nie może miesięcznie przekroczyć 250 proc. przeciętnego wynagrodzenia w gospodarce narodowej.

Składki osoby, która ma kilka źródeł przychodów

Ubezpieczenie społeczne.

Tytułem do ubezpieczeń społecznych jest, m.in.: umowa o pracę, umowa zlecenia, prowadzenie działalności, przebywanie na urlopie wychowawczym, pobieranie zasiłku macierzyńskiego.
Sprawdź wybrane przypadki, kiedy pracownik posiada kilka tytułów do ubezpieczeń społecznych – jakimi ubezpieczeniami jest objęty: Zbieg tytułów do ubezpieczeń społecznych - ZUS

Zbieg tytułów do ubezpieczeń to sytuacja, w której jedna osoba wykonuje w tym samym czasie pracę na podstawie kilku umów albo jest jednocześnie pracownikiem i prowadzi własną działalność.

Jeśli współpracownik zawarł równolegle kilka umów zlecenia, podlega obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym z jednej umowy - zawartej wcześniej, albo wybranej.
Druga i kolejne umowy mogą być zwolnione ze składek na ubezpieczenia społeczne pod warunkiem, że z pierwszej lub wybranej umowy współpracownik uzyskuje przynajmniej minimalne wynagrodzenie. W 2022 roku jest to kwota 3010 zł brutto.

Uwaga! Zakład Ubezpieczeń Społecznych może zakwestionować sytuację, w której - jako zleceniodawca - zawierasz z tą samą osobą kilka równoległych umów zlecenia. Może uznać, że w ten sposób chcesz sztucznie zaniżyć składki. Ewentualna kontrola ZUS może zakończyć się decyzją nakazującą zapłatę dodatkowych składek.

Ubezpieczenie zdrowotne.

Składka na ubezpieczenie zdrowotne jest opłacana odrębnie od każdego z uzyskanych przychodów, dlatego osoba, która wykonuje pracę na podstawie kilku umów zlecenia, podlega obowiązkowo ubezpieczeniu zdrowotnemu z każdej z tych umów.

Umowa zlecenie z własnym pracownikiem.

Jeśli zawierasz dodatkową umowę zlecenie z własnym pracownikiem, którego zatrudniasz na umowę o pracę, to jest ona traktowana tak jak umowa o pracę i w pełni oskładkowana.

Umowa zlecenie z emerytem lub rencistą.

Jeśli podpisałeś umowę zlecenie z emerytem lub rencistą, podlega on obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym: emerytalnemu, rentowemu i wypadkowemu oraz ubezpieczeniu zdrowotnemu.

Ubezpieczenie chorobowe jest dobrowolne.

Nie masz obowiązku opłacania składek na ubezpieczenie społeczne za emeryta lub rencistę, który na podstawie umowy z innym podmiotem osiąga co najmniej minimalne wynagrodzenie. Wówczas obowiązkowa jest tylko składka zdrowotna.

Jeśli zatrudniasz emeryta lub rencistę na umowę o pracę, a dodatkowo podpisałeś z nim umowę zlecenie, to jest ona oskładkowana jak umowa o pracę. Musisz naliczać składki z obu umów.
Umowa zlecenie z osobą prowadzącą działalność gospodarczą.

Jeśli zleceniobiorca prowadzi działalność gospodarczą, obowiązek płacenia składek na ubezpieczenia społeczne zależy:

•    od wysokości wynagrodzenia z umowy zlecenia oraz;
•    od podstawy wymiaru składek z tytułu działalności gospodarczej;
Jeżeli zleceniobiorca opłaca firmowe składki na ogólnych zasadach, czyli od podstawy nie niższej niż 60 proc. przeciętnego wynagrodzenia, z umowy zlecenia trzeba opłacić tylko składki zdrowotne;
Jeżeli zleceniobiorca opłaca składki na preferencyjnych zasadach, czyli od podstawy wymiaru równej 30 proc. minimalnego wynagrodzenia, z umowy zlecenia trzeba opłacić składki na ubezpieczenie społeczne oraz zdrowotne;

Umowa zlecenie z uczniem lub studentem.

Ubezpieczeniu społecznemu i zdrowotnemu nie podlega umowa zlecenie z:

•    uczniem szkoły ponadpodstawowej;
•    studentem;
•    który nie ukończył 26 lat;

Uczniem jest osoba, która do 31 sierpnia każdego roku:

•    kontynuuje naukę w tej samej szkole;
•    skończyła szkołę i rozpoczyna naukę w szkole, w której rok szkolny rozpoczyna się 1 września
•    ukończyła szkołę i nie kontynuuje nauki;

Uwaga! Osobę, która po ukończeniu szkoły średniej przedstawi zaświadczenie o przyjęciu na studia wyższe, uznaje się za ucznia do 30 września.

Studentem jest osoba przyjęta na studia, która rozpoczyna studia i nabywa prawa studenta z chwilą złożenia ślubowania.

Studentami nie są uczestnicy studiów doktoranckich oraz uczestnicy studiów podyplomowych.
Ile kosztuje zatrudnienie współpracownika na umowę zlecenie.

Zatrudniając współpracownika na umowę zlecenie ponosisz takie same koszty jak przy umowie o pracę, chyba że współpracownik jest objęty ubezpieczeniem społecznym z innych tytułów w innym przedsiębiorstwie.

Nie zawsze musisz opłacać składki na Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Socjalnych - sprawdź których współpracowników ten obowiązek nie dotyczy: Zasady opłacania składek na Fundusz Pracy, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych, Fundusz Emerytur Pomostowych oraz Fundusz Solidarnościowy (zus.pl)

Pamiętaj! W związku z wejściem w życiem Polskiego Ładu nie odliczasz składki zdrowotnej od zaliczki na podatek dochodowy.

Zmianie uległa też wysokość kwoty wolnej od podatku i od 2022 roku wynosi 30 tys. zł.

Żródło informacji: Koszt współpracownika na zleceniu i umowie o dzieło | Biznes.gov.pl - Serwis informacyjno-usługowy dla przedsiebiorcy

Co powinna zawierać umowa o dzieło

W umowie o dzieło zamawiający powierza wykonanie określonego dzieła przyjmującemu zamówienie za wynagrodzeniem.

Dla umowy o dzieło charakterystyczne jest to, że ma prowadzić do konkretnego, zindywidualizowanego rezultatu. Rezultat może mieć postać materialną (na przykład meble) lub niematerialną (na przykład strona internetowa).

Pamiętaj! W umowie o dzieło nie chodzi o wykonywanie powtarzalnych czynności, takich jak na przykład składanie pudełek – rezultat umowy o dzieło musi być z góry określony i mieć samoistny byt.

Wykonanie dzieła najczęściej polega na wytworzeniu nowej rzeczy (na przykład stołu) lub zmianie rzeczy już istniejącej (na przykład przebudowa strony inernetowej).

Umowa o dzieło ma najczęściej charakter jednorazowy, ponieważ jej strony umawiają się na konkretne dzieło (na przykład namalowanie obrazu), a nie na wykonanie usługi (na przykład pomalowanie pokoju).

Osoba, z którą zawierasz umowę o dzieło, nie podlega ubezpieczeniom społecznym, ubezpieczeniu zdrowotnemu ani składkom na fundusze pozaubezpieczeniowe, czyli na Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych.

To oznacza, że jako wykonawca dzieła nie musisz opłacać tych składek. Wyjątkiem jest sytuacja kiedy:

•    umowę zawierasz z własnym pracownikiem;
•    twój pracownik zawiera umowę z innym podmiotem w celu wykonania zadania na twoją rzecz;

W obu tych przypadkach istnieje obowiązek ubezpieczeń społecznych z tytułu umowy o dzieło.
W każdym innym przypadku, poza wymienionymi powyżej, czyli na przykład gdy zawierasz umowę o dzieło z osobą, która nie jest jednocześnie twoim pracownikiem, musisz zgłosić umowę do ZUS.

Masz na to 7 dni od dnia zawarcia umowy. Obowiązek dotyczy umów zawartych po 1 stycznia 2021 roku.

Rozliczenie PIT przy umowie zlecenie i o dzieło

Umowy zlecenie i o dzieło rozlicza się na podobnych zasadach:

•    od zaliczek z tytułu umowy zlecenie i umowy o dzieło pobierasz 12% podatku. Pracownicy/współpracownicy do 26 roku życia są zwolnieni z podatku. Wyjątkiem są dochody uzyskane na podstawie umowy o dzieło;
•       jeśli wypłacasz wynagrodzenie z tytułu umowy o dzieło czy umowy zlecenie - odliczysz koszty wynoszące 20% przychodu;
•       koszty mogą być podwyższone do 50% przychodu, jeśli rezultatem umowy jest utwór w rozumieniu prawa autorskiego (przy czym koszty nie mogą przekroczyć limitu 85.528 zł.) Taka możliwość dotyczy zarówno umowy zlecenie jak i o dzieło.

Pamiętaj! Nie odliczasz kosztów uzyskania przychodów od małych umów zlecenie i o dzieło, do 200 zł, zawartych z osobą niebędącą pracownikiem. Od takich umów pobierasz zryczałtowany podatek 12%, niezależnie od wieku zleceniobiorcy.

Obowiązki formalne wobec ZUS

Jako zleceniodawca musisz zgłosić zleceniobiorcę do obowiązkowych ubezpieczeń:
•    na druku ZUS ZUA- do obowiązkowych ubezpieczeń: emerytalnego,
rentowych i wypadkowego oraz ubezpieczenia zdrowotnego zgłoś zleceniobiorcę, lub
•    na druku ZUS ZZA - tylko do obowiązkowego ubezpieczenia zdrowotnego.

Zgłoszenia dokonaj w terminie 7 dni od daty powstania obowiązku tych ubezpieczeń/ubezpieczenia.

Możesz to zrobić:

•    przez CEIDG, jeśli prowadzisz jednoosobową działalność gospodarczą – zmień danych w swoim wpisie i dołącz właściwe formularze;
•      bezpośrednio w ZUS. Zobacz jak przekazywać dokumenty do ZUS: Sposób przekazywania dokumentów - ZUS

Powiązane treści:

•    Etat, zlecenie czy dzieło. Jaką umowę wybrać
•    Ile kosztuje zatrudnienie pracownika na umowę o pracę
•    Jakie składki na ubezpieczenia społeczne płaci przedsiębiorca do ZUS

Żródło informacji: Biznes.gov.pl

Umowa B2B

B2B (z angielskiego: business to business) oznacza prowadzenie współpracy pomiędzy podmiotami gospodarczymi. Muszą to być przynajmniej dwie firmy, aby mogła zajść pomiędzy nimi biznesowa zależność. Przykładem takiej współpracy może być restauracja prowadząca współpracę z lokalną piekarnią czy producentem rolnym.

Umowa B2B nie jest umową o pracę. Jest to umowa partnerska pomiędzy dwoma (lub więcej) przedsiębiorstwami, czyli partnerami. Taka umowa dotyczy sprzedaży produktów czy wykonania usług.

Współpraca B2B kończy się wraz z wykonaniem kontraktu lub w terminie, wskazanym w umowie. Strony mają możliwość wcześniejszego zerwania kontraktu, np. na mocy porozumienia pomiędzy przedsiębiorstwami. 

Podstawa prawna:
•  Art. 22, 26, 27b, 32 Ustawa z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych. (sejm.gov.pl)
•  Art. 6, 9, 15 – 22, 36, 46 Ustawa z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych. (sejm.gov.pl)
•  Art. 36 Ustawa z dnia 19 grudnia 2008 r. o emeryturach pomostowych (sejm.gov.pl)
•  Art. 66, 79, 82 Ustawa z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (sejm.gov.pl)
•  Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 14 września 2021 r. w sprawie wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę oraz wysokości minimalnej stawki godzinowej w 2022 r. (sejm.gov.pl)

Żródło informacji: Biznes.gov.pl